در این مطلب به علائم دیسکرازی خون اشاره شده است. پزشکان به طور مرتب به “دیسکرازی خون” اشاره میکنند؛ اما مردم ممکن است با این کلمه گیج و حتی نگران شوند. در بیشتر موارد، دیسکرازی خون در مورد هر بیماری مرتبط با خون صدق میکند؛ با این حال زمانی استفاده میشود که تشخیص مورد تردید باشد.
دیسکرازی خون چیست؟
بیماریهای هماتولوژیک (دیسکرازی خون) مشکلات پزشکی هستند که میتوانند بر اجزای سلولی یا پلاسمایی خون، مغز استخوان یا بافت لنفاوی تأثیر بگذارند. اینها شامل کمخونی، لوسمی و لنفوم، بیماریهایی که باعث لخته شدن خون یا خونریزی بیش از حد میشوند و غیره میشوند.
دیسکرازی خون یا Hematocrit، یک پارامتر خونی است که نسبت حجم سلولهای خونی به حجم کل خون را نشان میدهد. این مقدار به صورت درصد اعلام میشود و نشانگر میزان مصرف فضای حجمی خون توسط سلولهای خونی است.
برای اندازهگیری دیسکرازی خون، در آزمایشگاه از یک دستگاه به نام سانتریفیوژ استفاده میشود که با چرخش خوب خون در آن، سلولهای خونی به دلیل وزن بیشتر خود به سمت پایین حرکت کرده و به لایههای مختلفی تجزیه میشوند. در نهایت، دیسکرازی به عنوان نسبت حجم سلولهای خونی به حجم کل خون به دست میآید.
مقدار دیسکرازی خون میتواند در تشخیص برخی مشکلات خونی، مانند کاهش حجم خون (آنمی) مفید باشد. این پارامتر به عنوان یکی از اجزای تحلیل خون معمولاً در پنلهای خونی استفاده میشود.
همچنین بخوانید: هزینه مشاوره ژنتیک
چه زمانی پزشکان از اصطلاح “دیسکرازی خون” استفاده میکنند؟
این بیماری میتواند خون، مغز استخوان، پروتئینهای لختهکننده و بافت لنفاوی را تحتتأثیر قرار دهد. در کارآزماییهای بالینی، ممکن است از این کلمه برای توصیف هر اثری روی این بافتها که توسط داروی آزمایشی ایجاد میشود، استفاده شود.
دیسکرازی خون عبارت خاصی است که گاهی اوقات استفاده میشود. به عنوان مثال، میتوان از آن برای مشخص کردن یک دسته تشخیصی خاص، مانند دیسکرازی سلولهای پلاسما، یا برای شناسایی ناهنجاریهای خونی مرتبط با پاسخ ضعیف به داروها استفاده کرد.
علائم دیسکرازی خون
هنگامیکه مقدار زیادی یا کمبود انواع خاصی از سلولهای خونی وجود داشته باشد، یا هنگامیکه این سلولها در غدد لنفاوی یا طحال در طول دیسکرازی خون تجمع میکنند، دیسکرازی خون میتواند علائم متعددی ایجاد کند:
-
پلاسمای غنی از هموگلوبین
کمخونی منجر به شایعترین علائم و نشانههای اختلال عملکرد سلولهای خونی (تعداد کم گلبولهای قرمز خون یا سطوح پایین هموگلوبین) میشود. علائم و نشانههای کمخونی ممکن است شامل سرگیجه، سبکی سر، غش، ضربان قلب سریع، تنگی نفس و رنگپریدگی پوست باشد. افزایش تعداد گلبولهای قرمز خون (و در نتیجه ویسکوزیته خون) میتواند باعث گرگرفتگی و سردرد شود.
-
گلبولهای سفید خون
زمانی که ذخایر گلبولهای سفید مختلف بدن کم میشود، عفونتها ممکن است رخ دهند. محل عفونت اغلب منشأ علائمی مانند سرفه خونی یا تنگی نفس، گلودرد، مشکل در بلع، ناراحتی سینوسی و ترشحات بینی است که همگی از علائم عفونت دستگاه تنفسی فوقانی هستند.
-
اختلالات جریان خون
علائم و نشانههای اختلالات خونریزی مشابه علائم اختلالات پلاکتی است و این علائم تحتتأثیر شدت بیماری است. خونریزی ممکن است در افرادی که شرایط پزشکی خفیف دارند؛ مانند پس از عملهای دندانپزشکی یا جراحی رخ دهد. در شرایط شدیدتر، خونریزی خود به خودی در مفاصل امکانپذیر است.
علائم دیسکرازی خون، به مرحله و شدت آن بستگی دارد. در بسیاری از موارد، افراد ممکن است علائمی نداشته باشند، زیرا دیسکرازی خون ممکن است به طور اتفاقی در نتیجه تغییرات فیزیولوژیک مانند خشکی بدن یا مصرف مایعات کم، اتفاق بیفتد.
بیشتر بدانید: آزمایشگاه ژنتیک
-
تنگی نفس
در مواردی که دیسکرازی خون بسیار بالا باشد و به طور قابل توجهی حجم خون را کاهش دهد، ممکن است فشار خون و فشار روی قلب افزایش یابد که منجر به تنگی نفس شود.
-
زردی پوست
کاهش دیسکرازی خون میتواند باعث کاهش قدرت بدن و خستگی مداوم شود. همچنین اگر دیسکرازی خون بسیار بالا باشد، ممکن است به دلیل افزایش میزان رنگدانههای خونی موجود در خون، زردی پوست (آیکتر) را تجربه کنید.
-
تپش قلب سریع یا نامنظم
در مواردی که دیسکرازی خون کم باشد و خون به اندازه کافی برای رساندن اکسیژن به اندامها موجود نباشد، ممکن است تپش قلب سریع یا نامنظم را تجربه کنید.
سخن پایانی
در این مطلب به علائم دیسکرازی خون اشاره شد. باید توجه داشت که این علائم ممکن است به علت مشکلات دیگر نیز ایجاد شود؛ بنابراین برای تشخیص و درمان دقیق، مشاوره با پزشک و انجام آزمایش خونلازم است. تشخیص دیسکرازی خون میتواند مانند چیدن یک پازل غولپیکر باشد که زمان و تلاش میبرد. داشتن درک بهتر از بیماری نه تنها میتواند به شما کمک کند که مسئولیت بیشتری بر این روند داشته باشید؛ بلکه به شما کمک میکند علائم را به خاطر بسپارید. شما می توانید برای تفسیر آزمایش خون به آزمایشگاه ویراژنتیک مراجعه کنید.