مقدمه
تشخیص و درمان سرطان همواره از چالشهای بزرگ پزشکی بوده است. یکی از مهمترین اهداف در درمان سرطان، شناسایی و کنترل بیماری در مراحل اولیه و جلوگیری از بازگشت آن پس از درمان است. آزمایش (Minimal Residual Disease (MRD با تکنولوژی NGS یا Next-Generation Sequencing به عنوان یک روش نوین و موثر در روند درمان سرطان شناخته شده است. در این مقاله، به بررسی نقش و اهمیت آزمایش MRD با تکنولوژی NGS در پروسه درمان سرطان می پردازیم. آزمایشگاه ژنتیک پزشکی ویرا با در دست داشتن توان علمی و تکنولوژی های قوی برای اولین بار در ایران آزمایش (Minimal Residual Disease (MRD را با استفاده از تکنولوژی قدرتمند NGS دستگاه ایلومینا، به بیماران گرامی ارائه می دهد.
(Minimal Residual Disease (MRD چیست؟
Minimal Residual Disease یا MRD به مقدار بسیار کمی از سلولهای سرطانی گفته میشود که پس از درمان اولیه در بدن باقی میمانند و ممکن است منجر به عود مجدد بیماری شوند. شناسایی و ارزیابی این سلولها برای پیشگیری از بازگشت سرطان اهمیت ویژهای دارد.
تکنولوژی NGS) Next-Generation Sequencing)
NGS یا توالییابی نسل جدید، یک تکنولوژی پیشرفته در زمینه ژنومیک است که امکان توالییابی سریع و دقیق DNA را فراهم میکند. این تکنولوژی به شناسایی جهشهای ژنتیکی و تغییرات ژنومی در سلولهای سرطانی کمک میکند.
نقش آزمایش MRD با تکنولوژی NGS در درمان سرطان
- شناسایی دقیق سلولهای سرطانی باقیمانده:
- تکنولوژی NGS با دقت بالا امکان شناسایی حتی تعداد کمی از سلولهای سرطانی را فراهم میکند. این امر به پزشکان کمک میکند تا باقیماندههای سرطان را در مراحل اولیه شناسایی و کنترل کنند.
- پیشبینی بازگشت بیماری:
- با استفاده از آزمایش MRD، میتوان احتمال بازگشت سرطان را پیشبینی کرد. این اطلاعات به پزشکان امکان میدهد تا برنامههای درمانی مناسبی را برای پیشگیری از عود مجدد بیماری طراحی کنند.
- ارزیابی اثربخشی درمان:
- آزمایش MRD میتواند به ارزیابی اثربخشی درمانهای سرطان کمک کند. با شناسایی سلولهای باقیمانده پس از درمان، پزشکان میتوانند نتایج درمان را به طور دقیقتری ارزیابی کنند و در صورت نیاز، تغییرات لازم در برنامه درمانی ایجاد کنند.
- شخصیسازی درمان:
- اطلاعات حاصل از آزمایش MRD با تکنولوژی NGS میتواند به شخصیسازی درمان سرطان کمک کند. با شناسایی جهشهای ژنتیکی خاص در سلولهای باقیمانده، پزشکان میتوانند درمانهای هدفمند و موثرتری را انتخاب کنند.
مزایای استفاده از تکنولوژی NGS در آزمایش MRD
- دقت و حساسیت بالا:
- تکنولوژی NGS دارای دقت و حساسیت بسیار بالایی است که امکان شناسایی دقیق و سریع سلولهای سرطانی را فراهم میکند.
- کاهش خطر عود بیماری:
- با شناسایی و کنترل سلولهای سرطانی باقیمانده، خطر عود مجدد بیماری به طور قابلتوجهی کاهش مییابد.
- بهبود کیفیت زندگی بیماران:
- پیشبینی و پیشگیری از بازگشت بیماری، کیفیت زندگی بیماران بهبود داده و نگرانیهای مرتبط با بازگشت سرطان کاهش میدهد.
روش انجام آزمایش MRD با تکنولوژی NGS
- جمعآوری نمونه:
- نمونههای مغز استخوان یا بافتی از بیمار جمعآوری میشود.
- استخراج DNA:
- DNA از نمونهها استخراج و برای توالییابی آماده میشود.
- توالییابی با NGS:
- DNA استخراج شده با استفاده از تکنولوژی NGS توالییابی میشود تا جهشها و تغییرات ژنتیکی شناسایی شود.
- تحلیل دادهها:
- دادههای توالییابی شده با استفاده از نرمافزارهای بسیار تخصصی و پیشرفته تجزیه و تحلیل میشود تا سلولهای سرطانی باقیمانده شناسایی شوند.
نتیجهگیری
آزمایش (Minimal Residual Disease (MRD با تکنولوژی NGS یکی از ابزارهای مهم و موثر در تشخیص و درمان سرطان است. این تکنولوژی با دقت بالا و قابلیت شناسایی جهشهای ژنتیکی خاص، به پزشکان امکان میدهد تا سلولهای سرطانی باقیمانده را شناسایی و کنترل کنند، اثربخشی درمان را ارزیابی کرده و از بازگشت بیماری جلوگیری کنند. بهرهگیری از این روش نوین میتواند به بهبود نتایج درمانی و کیفیت زندگی بیماران کمک کند و نقشی کلیدی در مبارزه با سرطان ایفا کند. آزمایش MRD با تکنولوژی NGS برای اولین بار در ایران، در آزمایشگاه ژنتیک پزشکی ویرا راه اندازی شده است. بیماران گرامی می توانند با مراجعه به آزمایشگاه از مزایای فوق العاده این تست در روند درمان بیماری سرطان خود استفاده کنند تا از عود مجدد بیماری خود جلوگیری کنند.