CDH1 و بیماری‌های مرتبط با جهش های این ژن

مقدمه

ژن CDH1 یکی از ژن‌های مهم در بدن است که نقشی حیاتی در چسبندگی سلول‌ها و تنظیم رشد آن‌ها دارد. جهش در این ژن می‌تواند منجر به بیماری‌های جدی مانند سرطان معده ارثی منتشر (Hereditary Diffuse Gastric Cancer – HDGC) و سرطان پستان لوبولار شود. در این مقاله، به بررسی نقش ژن CDH1، انواع جهش‌های مرتبط، نحوه توارث، علائم بیماری، روش‌های درمان، فراوانی، پیشگیری و روش‌های تشخیص ژنتیکی آن در آزمایشگاه ژنتیک پزشکی ویرا خواهیم پرداخت.

نقش ژن CDH1 و بیماری‌های مرتبط با آن

این ژن کدکننده پروتئینی به نام E-cadherin است که برای اتصال سلول‌های اپیتلیال در بافت‌های بدن ضروری است. این پروتئین نقش مهمی در مهار تومورها و جلوگیری از رشد غیرقابل کنترل سلولی ایفا می‌کند. جهش در این ژن که در کروموزوم ۱۶ جای گرفته است، می‌تواند منجر به عدم کنترل رشد سلولی شده و در نتیجه، خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد. مهم‌ترین بیماری‌های مرتبط با جهش‌های ژن CDH1 شامل موارد زیر است:

1. سرطان معده ارثی منتشر (HDGC): جهش در ژن CDH1 عامل اصلی بروز این نوع سرطان است. افراد مبتلا به این جهش‌ها در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان معده در سنین جوانی هستند.
2. سرطان پستان لوبولار: این نوع سرطان به‌طور مستقیم با جهش‌های ژن CDH1 ارتباط دارد و در برخی موارد در افرادی که دارای جهش‌های این ژن هستند، مشاهده می‌شود.

سرطان معده ارثی منتشر (Hereditary Diffuse Gastric Cancer – HDGC) ناشی از جهش ژن CDH1

نوع جهش‌ها در ژن CDH1

جهش‌های ژن CDH1 شامل جهش‌های نقطه‌ای، حذف و اضافه شدن نوکلئوتیدها، و جهش‌های ساختاری است که می‌توانند عملکرد پروتئین E-cadherin را مختل کنند. جهش‌های زیر از انواع شایع جهش‌ها در این ژن محسوب می‌شوند:

• جهش‌های کوتاه کننده (Truncating Mutations): این نوع جهش‌ها باعث قطع شدن زودهنگام ساخت پروتئین و از بین رفتن عملکرد آن می‌شود.
• جهش‌های نقطه‌ای بد معنی (Missense Mutations): این جهش‌ها تغییر در یک اسید آمینه خاص در پروتئین را ایجاد می‌کنند و می‌توانند بر ساختار و عملکرد پروتئین تأثیر منفی بگذارند.
• حذف یا اضافه شدن نوکلئوتیدها: این تغییرات می‌توانند باعث تغییر فریم خواندن (frameshift) و تغییر عملکرد پروتئین شوند.

نحوه توارث جهش‌های ژن CDH1

جهش‌های ژن CDH1 به صورت اتوزوم غالب به ارث می‌رسند. این بدان معناست که برای بروز بیماری، تنها یک نسخه معیوب از ژن کافی است. افرادی که دارای یکی از والدین مبتلا به جهش در ژن CDH1 هستند، شانس 50 درصدی به ارث بردن این جهش را دارند.

موقعیت کروموزومی ژن CDH1 واقع در کروموزوم ۱۶

علائم بیماری‌های مرتبط با ژن CDH1 جهش یافته

علائم بیماری‌های مرتبط با جهش‌های ژن CDH1 بسته به نوع سرطان و پیشرفت آن متفاوت است. در ادامه به علائم شایع‌ترین بیماری‌های مرتبط با این ژن اشاره می‌کنیم:

1. سرطان معده ارثی منتشر (HDGC):
   • درد یا ناراحتی معده
   • کاهش وزن بی‌دلیل
   • احساس سیری زودرس
   • حالت تهوع و استفراغ
   • کم‌خونی
2. سرطان پستان لوبولار:
   • توده یا ضخیم‌شدگی غیرعادی در پستان
   • تغییرات پوستی در پستان یا نوک پستان
   • تورم یا درد در ناحیه پستان

این علائم ممکن است در مراحل اولیه به وضوح ظاهر نشوند و در نتیجه، اغلب بیماری‌ها در مراحل پیشرفته تشخیص داده می‌شوند.

سرطان پستان لوبولار ناشی از جهش ژن CDH1

روش‌های درمان بیماری‌های مرتبط با ژن CDH1 جهش یافته

درمان بیماری‌های ناشی از جهش‌های ژن CDH1 بر اساس نوع و مرحله بیماری تعیین می‌شود. مهم‌ترین روش‌های درمانی شامل موارد زیر است:

1. جراحی پیشگیرانه: در افراد دارای جهش‌های CDH1 که در معرض خطر بالای سرطان معده ارثی هستند، برداشتن معده به عنوان یک روش پیشگیرانه پیشنهاد می‌شود. این روش می‌تواند ریسک ابتلا به سرطان را کاهش دهد.
2. شیمی‌درمانی و پرتودرمانی: در صورت تشخیص سرطان، از شیمی‌درمانی و پرتودرمانی برای کنترل و کاهش رشد تومور استفاده می‌شود.
3. مراقبت‌های پشتیبانی و نظارتی: افراد دارای جهش CDH1 باید تحت نظارت دقیق پزشکی باشند و آزمایش‌های دوره‌ای مانند آندوسکوپی و بررسی‌های تصویری منظم انجام دهند تا هرگونه تغییرات احتمالی به‌موقع شناسایی شود.

فراوانی جهش‌های ژن CDH1

جهش‌های ژن CDH1 نادر هستند. در جمعیت عمومی، تنها درصد کمی از افراد دارای این جهش‌ها هستند. با این حال، در خانواده‌هایی که سابقه سرطان معده ارثی یا سرطان پستان لوبولار دارند، احتمال وجود این جهش‌ها بیشتر است.

روش‌های پیشگیری از بیماری‌های مرتبط با ژن CDH1 جهش یافته

پیشگیری از بیماری‌های ناشی از جهش ژن CDH1 شامل موارد زیر است:

• مشاوره ژنتیک: افرادی که سابقه خانوادگی سرطان معده یا پستان دارند، باید با مشاوره ژنتیکی و انجام آزمایش‌های ژنتیکی از وضعیت جهش CDH1 در خود آگاه شوند.
• جراحی پیشگیرانه: در برخی موارد، برای افراد دارای جهش CDH1، جراحی پیشگیرانه به منظور کاهش خطر ابتلا به سرطان توصیه می‌شود.
• تغییر سبک زندگی: پرهیز از مصرف دخانیات، تغذیه سالم و مدیریت استرس می‌تواند در کاهش خطر ابتلا به سرطان مؤثر باشد.

روش‌های تشخیص ژنتیکی جهش‌های ژن CDH1 در آزمایشگاه ویرا

آزمایشگاه ژنتیک پزشکی ویرا با بهره‌گیری از تجهیزات مدرن و تیم متخصص، خدمات تشخیص ژنتیکی برای جهش‌های این ژن را ارائه می‌دهد. برخی از روش‌های تشخیصی این جهش‌ها در آزمایشگاه ویرا عبارتند از:

1. توالی‌یابی نسل جدید (Next Generation Sequencing – NGS): این روش امکان شناسایی دقیق جهش‌های این ژن را فراهم می‌کند و یکی از دقیق‌ترین روش‌ها برای تشخیص جهش‌های مرتبط با سرطان‌های ارثی است.
2. آزمایش PCR و توالی‌یابی سنتی: این روش‌ها برای بررسی جهش‌های نقطه‌ای و سایر تغییرات ژنتیکی در این ژن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
3. آزمایشات تشخیص پیش از تولد: در صورت وجود سابقه خانوادگی سرطان ناشی از جهش این ژن، این آزمایش‌ها به والدین کمک می‌کنند تا از وضعیت ژنتیکی جنین قبل از تولد آگاه شوند.
4. آزمایش ناقلان (Carrier Testing): این آزمایش به افراد دارای سابقه خانوادگی سرطان مرتبط با ژن CDH1 کمک می‌کند تا بدانند آیا ناقل ژن معیوب هستند یا خیر.

اختلالات ایجاد شده در پی جهش ژن CDH1

چرا آزمایشگاه ژنتیک پزشکی ویرا را انتخاب کنیم؟

آزمایشگاه ژنتیک پزشکی ویرا با ارائه خدمات دقیق و معتبر، امکان تشخیص و مشاوره ژنتیکی برای بیماران و خانواده‌ها را فراهم می‌کند. آزمایشگاه ویرا با بهره‌گیری از جدیدترین فناوری‌ها در تشخیص جهش‌های ژنتیکی، به خانواده‌ها کمک می‌کند تا با آگاهی از وضعیت ژنتیکی خود، تصمیمات بهتری برای سلامتی بگیرند و از ریسک بروز بیماری‌های جدی کاسته شود.

نتیجه‌گیری

جهش‌های ژن CDH1 می‌توانند منجر به بیماری‌های جدی مانند سرطان معده ارثی و سرطان پستان لوبولار شوند. با وجود اینکه این جهش‌ها نادر هستند، اما آگاهی از وضعیت ژنتیکی می‌تواند به پیشگیری و درمان زودهنگام کمک کند. آزمایشگاه ژنتیک پزشکی ویرا با ارائه خدمات تشخیصی پیشرفته، امکان تشخیص جهش‌های این ژن و مشاوره ژنتیکی را فراهم کرده و به خانواده‌ها کمک می‌کند تا با اطمینان و آگاهی بیشتری در مسیر سلامتی قدم بردارند.